Andrzej Poniedzielski (ur. 4 lipca 1954 w Iwaniskach) – poeta, pieśniarz, konferansjer, autor tekstów piosenek, satyryk, humorysta, gitarzysta, twórca scenariuszy, reżyser, osoba związana z kabaretem, aktor Teatru Ateneum w Warszawie. Członek Akademii Fonograficznej ZPAV. Mistrz Mowy Polskiej z roku 2011.

Wykształcenie

Po ukończeniu szkoły podstawowej (1969), a następnie Technikum Elektronicznego w Kielcach (1974) rozpoczął studia na Politechnice Świętokrzyskiej na kierunku „automatyka przemysłowa”, które ukończył w 1980 z dyplomem magistra inżyniera automatyka.

Będąc jeszcze uczniem technikum, założył szkolny kabaret, organizował występy artystyczne z okazji uroczystości szkolnych, również ze swoim udziałem, brał udział w działalności szkolnego radiowęzła.

Studiując na Wydziale Elektrycznym Politechniki Świętokrzyskiej założył kolejny kabaret. Występował w uczelnianym Klubie pod Krechą. Od 1977 roku uczestniczył w Giełdach Piosenki Turystycznej w Szklarskiej Porębie, będących w tamtych czasach spotkaniami wykonawców i twórców z tak zwanego drugiego obiegu.

Twórczość

Jest autorem łącznie ponad 400 wierszy i piosenek oraz tekstów ponad 20 piosenek Elżbiety Adamiak. W 1984 roku opublikował tomik swoich wierszy „Chyba już można...”, zawierający kilkadziesiąt tekstów, wierszy i piosenek z lat 1977–1982 m.in. „Bawitko”, „Kardiogram”, „Koń, szabelka i butelka”, „Nos Kościuszki” oraz „Piosenkę o chyba jeszcze miłości”. W 1987 ukazała się jego pierwsza płyta długogrająca (Elżbieta Adamiak & Andrzej Poniedzielski - Live, Pronit). Pisał także teksty dla Edyty Geppert, Anny Marii Jopek, Seweryna Krajewskiego, Maryli Rodowicz, Lory Szafran, Anny Treter, Grzegorza Turnaua i Tadeusza Woźniaka. Pisał teksty do muzyki Elżbiety Adamiak, Seweryna Krajewskiego, Włodzimierza Nahornego, Janusza Strobla, Jerzego Satanowskiego.

Lata 90. to jego próba biznesu z artykułami motoryzacyjnymi, jednakże porzucił to i założył własną scenę – Łódzką Piwnicę Artystyczną „Przechowalnia”. Ruszyła w 1995 roku, przy ogromnym wsparciu i udziale żony. Był to wtedy jedyny kabaret literacki w Polsce, oprócz krakowskiej Piwnicy pod Baranami. Od 1999 roku Andrzej Poniedzielski zaczął prowadzić wspólnie z Arturem Andrusem wieczory kabaretowe w Przechowalni, co stworzyło nową jakość improwizowanych błyskotliwych dialogów opartych o sceniczne osobowości obu artystów (fragmenty wydano na czterech składankach CD).

W 1999 roku w serii „Biblioteka bardów” nakładem Wydawnictwa „Twój Styl” ukazały się wiersze i teksty Andrzeja Poniedzielskiego. Tomik zilustrował jego syn Michał.

Współpracował z teatrem – do muzyki Tadeusza Woźniaka pisał piosenki do spektakli takich jak „Kubuś Fatalista i jego Pan”, „Czterech muszkieterów w świecie komputerów” (Teatr Polski w Bydgoszczy) czy „Kopciuszek” Brzechwy (Teatr Dramatyczny w Białymstoku i Teatr im. Horzycy w Toruniu). W 2002 roku, w łódzkim Teatrze Powszechnym, stworzył spektakl „12 godzin z życia kobiety” z piosenkami Wojciecha Młynarskiego i Jerzego Derfla z płyty pod tym samym tytułem, a w 2005 roku w Teatrze Dramatycznym w Białymstoku „Cztery pary roku – Casting".

W roku 2006, wraz z Magdą Umer i Wojciechem Borkowskim stworzył spektakl parateatralny „Chlip-Hop – czyli nasza mglista laptop–lista”, wydany również na płytach DVD i CD, atmosferę tego spektaklu i nastrój dialogów udało się autorom przenieść do Internetu w formie popularnego blogu, który został również wydany w postaci książki.

Wspólnie z Adamem Opatowiczem w Teatrze Polskim w Szczecinie stworzył spektakle: „Piosennik” (2004) i „Stacyjka Zdrój” (2007). W lutym 2007 roku napisał scenariusz i wraz z Adamem Opatowiczem wyreżyserował spektakl „Album rodzinny” oparty na piosenkach i tekstach Jana Kaczmarka.

 

Andrzej Poniedzielski w "Przechowalni"

4 lipca 2002 roku, w ramach Olsztyńskich Spotkań Zamkowych „Śpiewajmy Poezję”, miała premierę jego pierwsza solowa płyta 13 łatwych utworów tanecznych, za którą otrzymał nominację do Fryderyków w kategorii „piosenka poetycka”.

Od 2001 roku regularnie pisze felietony dla łódzkiego miesięcznika kulturalnego „Kalejdoskop”, a od kwietnia 2003 do 2009 roku pisał „Felietony z wierszem” dla miesięcznika „Zwierciadło”. Razem z Arturem Andrusem pisał dialogi i występował w drugoplanowej roli portiera w odc. 1-11 serialu Sprawa na dziś (2003). W filmie Zamknięci w celuloidzie (2007) w reżyserii Władysława Sikory grał samego siebie.

Jest współautorem wielu spektakli estradowych (scenariusz, reżyseria, prowadzenie), m.in. Wielkiej Gali 80-lecia Polskiego Radia, koncertu „Inny świat, Monsieur Chopin”, gali Złotego Berła Fundacji Kultury Polskiej dla Janusza Gajosa i Wojciecha Młynarskiego, koncertu jubileuszowego Seweryna Krajewskiego w Opolu.

W marcu 2007 roku Andrzej Poniedzielski, przyjmując propozycję Gustawa Holoubka, objął kierownictwo literackie „Sceny na dole” w warszawskim Teatrze Ateneum.

19 listopada 2011 roku zorganizowano koncert „Wywar z przywar” w ramach Festiwalu Korowód przez Fundację „Piosenkarnia” Anny Treter. Tytuł pochodzi od piosenki śpiewanej przez organizatorkę tego wydarzenia, w którym śpiewali: Elżbieta Adamiak, Barbara Gąsienica-Giewont, Edyta Geppert, córka Katarzyna Poniedzielska, Anna Treter, Jakub Blokesz, Przemysław Branny, Grzegorz Turnau, jak i sam Andrzej Poniedzielski oraz Artur Andrus.

24 kwietnia 2012 roku została wydana płyta Chyba już można... będącą zapisem koncertu, który odbył się w Teatrze Małym w Łodzi. Oprócz tekstów piosenek autorstwa Andrzeja Poniedzielskiego jest nagranie pieśni z wolnym tłumaczeniem przeboju pt. „Tęsknij” na melodię „Dance me to the end of love” Leonarda Cohena.

Dokładnie rok później Poniedzielski wydał drugą płytę studyjną pt. SzlafRock & Roll w którym autor wykonuje piosenki pisane dla wielu wykonawców m.in. Maryli Rodowicz, Edyty Geppert, Anny Treter.

W 2014 roku miał premierę program jubileuszowy z okazji 60 urodzin pt. „Monday-Day, czyli Sing, Spring & Drink” w warszawskim Teatrze Ateneum, w którym jubilat prezentował swoje najlepsze piosenki z całej swojej twórczości, piosenki z tego programu ukazały się w 2015 roku na płycie Live? zarejestrowanej na koncercie w Teatrze Ateneum w grudniu 2014 roku.

W październiku 2016 roku nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka ukazało się najpełniejsze wydanie wierszy i piosenek Andrzeja Poniedzielskiego pod tytułem Dla duszy – gram.

Życie prywatne

Od 1980 roku jego żoną jest Elżbieta Adamiak. Ma córkę Katarzynę i syna Michała (oboje urodzeni w 1981 roku). W październiku 2008 roku został dziadkiem Zuzanny (córka Michała), zaś w marcu 2009 roku przyszła na świat jego druga wnuczka – Hanna (córka Katarzyny).

Nagrody i wyróżnienia

W 1977 r. otrzymał wyróżnienie na Spotkaniach Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie i nagrodę Naczelnej Redakcji Muzyki Estradowej PRiTV na Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie. Na tym samym festiwalu w maju 1978 r. otrzymał II nagrodę, a w listopadzie I nagrodę na I Warszawskim Przeglądzie Piosenki Autorskiej (późniejsza OPPA) oraz dostał zaproszenie na koncert debiutów Opole 78, gdzie „Kardiogram” przeszedł w eliminacjach, ale nie dostał jednak nagrody.

W 2007 roku, podczas XXVIII Przeglądu Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu otrzymał Dyplom Mistrzowski Kapituły im. Aleksandra Bardiniego, w tym samym roku został nominowany do nagrody imienia Mateusza Święcickiego za całokształt twórczości.

W 2008 roku został laureatem Nagrody Polskiej Estrady „Prometeusz” przyznawanej za wybitne osiągnięcia artystyczne oraz „Małego Berła” – nagrody przyznanej mu przez laureata Złotego Berła 2008 Wojciecha Młynarskiego, który docenił Andrzeja Poniedzielskiego jako kontynuatora jego dzieła.

20 maja 2009 z rąk ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego odebrał Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W 2011 roku otrzymał tytuł Mistrza Mowy Polskiej.

Piosenki innych wykonawców z tekstami Poniedzielskiego

• 1999: Grzegorz Turnau: Ultima – tekst utworu „Wiem”
• 2002: Stanisław Sojka: Soykanova – tekst utworu „Wywar z przywar”
• 2006: Edyta Geppert: Moje królestwo – tekst utworu „Kamień i mgła”
• 2006: Edyta Geppert: Śpiewam życie – tekst utworu „Śpiewam życie”
• 2008: Edyta Geppert: Nic nie muszę – tekst utworu „Sentymentu mgła”
• Źródło Wikipedia